16. Ուղղանկյան լայնությունը 21 սմ է, և կազմում է երկարւթյան 1/3 մասը: Գտնել ուղղանկյան մակերեսը:
Լուծում
1) 21 x 3=63 սմ
S=63 x 21=1323 սմ
Պատ.՝ S=1323 սմ:
17. A վայրից հակադիր ուղղություններով շարժվեցին երկու ավտոմեքենա: Քանի՞ ժամ հատո նրանց միջև հեռավորությունը կլինի 780 կմ, եթե մեկը շարժվում է 70 կմ/ժ արագությամբ. Իսկ մյուսը ՝ 10 կմ/ժ-ով պակաս արագությամբ:
729 և 81 թվերի քանորդը քանի՞ անգամ է փոքր 81-ից։ 1) 9 2) 81 3) 243 4) 729
Ո՞րն է տաասնավորների կարգի կարգային միավորը։ 1) 1 2) 10 3) 100 4) 1000
Ինչպե՞ս կփոխվի երկու թվերի տարբերությունը,եթե նվազելին ու հանելին միաժամանակ մեծացնենք 31-ով։ 1) կմեծանա 62-ով 2) կմեծանա 31-ով 3) կփոքրանա 31-ով 4) կմնա անփոփոխ
Ընտրի՛ր այն թվանշանը, որը տեղադրելով աստղանիշի փոխարեն կստանաս անհավասարություն։ 3տ 651կգ < 3տ *61կգ 1) 3 2) 4 3) 5 4) 6
Ըտրի՛ր այն շարքը, որտեղ գրված բոլոր թվերը բաժանվում են և 2-ի և 5-ի։ 1) 215, 250, 4380, 8725 2) 72, 518, 648, 4520 3) 155, 920, 7315, 2650 4) 980, 340, 2550, 9410
Ընտրի՛ր այն պատասխանը, որն արտահայտում է 340000 մ-ը կիլոմետրներով։ 1) 34 կմ 2) 340 կմ 3) 3400 կմ 4) 34000 կմ
Ընտրի՛ր այն պատասխանը, որն արտահայտում է 1/5 րոպեն վարկյաններով։ 1) 10 վ 2) 12 վ 3) 36 վ 4) 48 վ
Գիրքն ունի 480 էջ։ Գայանեն կարդաց գրքի 3/4-ը։ Քանի՞ էջ մնաց կարդալու։ 1) 60 2) 120 3) 240 4) 360
Ո՞ր շարքում գրված թվերն են գտնվում 65154 և 65200 թվերի միջև։ 1) 65155, 65175, 65199 2) 65185, 65275, 65299 3) 65155, 65175, 65209 4) 65175, 65109, 65199
71302 և 41586 թվերի գումարը փոքրացրո՛ւ այդ թվերի տարբերությամբ։ Կազմի՛ր արտահայտություն և հաշվի՛ր նրա արժեքը։ 70302+41586=111888 70302-41586=28716 111888-28716=83172
Տրված թվերից հետո գրի՛ր ևս մեկ թիվ ըստ օրինաչափության։ 7, 18, 40, 73, 117
Շրջանային տրամագրի միջոցով վույց է տրված պարտեզում ծաղիկների բաշխվածությունը։ Գտի՛ր պարտեզի որ մասն է զբաղեցնում ծաղիկներից յուրաքանչյուրը։
Կակաչ-4/8 Վարդ-1/8 Մեխակ-3/8
16. Քառակուսի հողամասի երեք կողմերը շրջապատված է 42 մ երկարություն ունեցող ցանկապատով։ Գտի՛ր այդ հողամասի մակերեսը։ Լուծում 42։3=14 14.14=196 Պատ՝. 196մ2
Մեծությամբ 2-րդ աշխարհամասն է: Նրա ազգաբնակչությունը կազմում են հարյուրավոր բնիկ ցեղեր՝ իրենց բազմազան մշակույթներով։ Աֆրիկան ամենատաք մայրցամաքն է, որտեղ 53 պետություն կա։ Այստեղ է գտնվում աշխարհի ամենամեծ անապատը՝ Սահարան, և ամենաերկար գետը՝ Նեղոսը:
Աֆրիկյան սավաննաներում բնակվում են ռնգեղջյուր, ընձուղտ, զեբր ու բորենի, կենդանիների արքան՝առյուծը և ցամաքային ամենախոշոր կենդանին՝ աֆրիկյան փիղը: Հասարակածային խոնավ անտառներում’ ջունգլիներում հազարավոր կենդանիներ ու թռչուններ կան: Գետերում ու լճերում պատսպարված են կոկորդիլոսներն ու գետաձիերը:
Այս մայրցամաքը Աֆրիկա են անվանել հին հռոմեացիները՝ տեղաբնիկ «աֆարիկ» ցեղի անունով: Ըստ զբաղեցրած տարածքի՝ Աֆրիկան երկրագնդի երկրորդ մայրցամաքն է՝ Եվրասիայից հետո: Դեռևս մեր թվականությունից շատ դարեր առաջ Աֆրիկայի հյուսիսային ափերն են այցելել փյունիկեցիները, հին հռոմեացիները, հին հույները: Ոսկի, փղոսկր և թանկարժեք փայտանյութ հայթայթելու համար եգիպտական փարավոնները արշավախմբեր են ուղարկել դեպի Նեղոս գետի վերին հոսանքները:
Զարմանալիփաստեր
Սահարան աշխարհի ամենամեծ անապատն է:
Նեղոսն աշխարհի ամենաերկար գետն է:
Այստեղ է գտնվել աշխարհի ամենամեծ ադամանդը:
Նեղոսյան կոկորդիլոսն աշխարհում ամենամեծն է:
Աշխարհի ամենամեծ գորտը Կամերունում է: Այն կարող է հասնել մինչև տնային կատվի չափերի և կոչվում է գողիաթ:
Պիզայի աշտարակի անունը դեռ շատ կլսեք ու կկարդաք։ Այն հայտնի է նաև որպես «ընկնող» աշտարակ:
Այն (գտնվել) Իտալիայում`Պիզա քաղաքում: Աշտարակը սկսել է թեքվել դեռևս շինարարության ըն-ացքում 1173 թ.:
Աշտարակի շինարարությունը կատարվել է երկու փուլով, ընդ որում երկու ընդմի-ումներն էլ տևել են բավականին երկար: Շինարարությունը իրականացվել է 1173-1360 թթ.: Ինչպես նշված էր սկզբում, աշտարակը սկսեց թեքվել շինարարության ժամանակ: Պատճառները հայտնի չեն սակայն ենթադրվում է որ դա տեղի է ունեցել ստորերկրյա ջրերի պատճառով որոնք զգալիորեն փափկեցրել են գետինը կամ էլ աշտարակի հիմքը հուսալի չի եղել:
Մինչև այն պահը, քանի դեռ չէին վերակառուցել աշտարակը, այն թեքված էր 5,5 աստիճան դեպի հարավ: Այս պահին աշտարակը թեքված է ընդամենը 4 աստիճանով:
Ընկնող աշտարակի շինարարությունը սկսել է Բոնանո Պիզանոն։ Բայց, քանի որ թեքվածությունը նկատվել է հենց առա-ին հարկը կառուցելուց հետո, շինարարությունը դադարեցվել է, իսկ վարպետը (լքել) քաղաքը:
Պիզայի աշտարակի բարձրությունը կարելի է համեմատել ութհարկանի տան հետ: Իտալիայի այս գրավիչ աշտարակը կշռում է 14.453 տոննա:
Կա մի լեգենդ այն մասին, որ Պիզայի աշտարակում իր փոր-երն է արել Գալիլեյը: Ասում են, որ գիտնականը (կանգնել) վերևի հարկում և տարբեր իրեր էր գցում ներքև: Նա փորձում էր ապացուցել, որ ընկնելու արագությունը կախված չէ ընկնող մարմնի զանգվածից:
Ի սկզբանե նախատեսվում էր, որ աշտարակը կլինի 10 հարկանի և կլինի պատշգամբներով: Ինչպես նաև Պիզայի աշտարակը պետք է ունենար զանգակատուն և տանիք: Նախատեսվում էր, որ աշտարակը պետք է կառուցվի 98 մետր բարձրությամբ, բայց կառուցվեց ընդամենը 56 մետր:
Աշտարակն ունի յոթ զանգ, և նրանք բոլորն էլ կարգավորված են յոթ երաժշտական նոտաների վրա: Ամբողջ աշխարհում ամենագեղեցիկ զանգերի հնչեղությունն (ունենալ) Պիզայի աշտարակը:Աշտարակի կեսը վերակառուցեցին 1233 թվականին: Ճարտարապետ Ջովաննի դի Սիմոնեն սկսեց մասնակցել շինարարությանը 1275 թվականից: Նա կարողացել է ավարտել միայն հինգերորդ հարկը: Աշտարակի ութերորդ հարկի կառուցումն ավարտել է Անդրեա Պիզանոն 1350 թ., և նա աշտարակի վերևում տեղադրել է աշխարհահռչակ զանգակատունը:
Հարցեր և առաջադրանքներ
Ի՞նչ անունով է նաև հայտնի Պիզայի աշտարակը և ո՞ր երկրում է գտնվում: (1 միավոր)
Պիզայի աշտարակը նաև հայտնի է «Ընկնող»աշտարակ անունով։Գտնվում է Իտալիյաի Պիզա քաղաքում։
Պիզայի աշտարակի շինարարությունը կատարվել է երկու փուլով, շինարարությունը դադարեցվել է, ինչո՞ւ: (0,5միավոր)
Շինարարությունը դադարեցվել է ընկնող աշտարակի թեքվածության պատճառով։
3.Ուշադիր կարդա Գալիլեյի մասին պատմվող լեգենդի հատվածը և պատասխանիր հետևյալ հարցերին.
ա) Ի՞նչ էր անում գիտնականի վերևի հարկում: (0,5 միավոր)
Գիտնականը բարձրացել էր վերևի հարկ և այնտեղից նետում էր տարբեր իրեր։
բ) Ի՞նչ էր փորձում ապացուցել գիտնականը: (0,5 միավոր)
Նա փորձում էր ապացուցել, որ ընկնելու արագությունը կախված չէ ընկնող մարմնի զանգվածից:
4.Ի սկզբանե ի՞նչ էր նախատեսվում, ինչպիսի՞ն պետք է լիներ աշտարակը: (0,5 միավոր)
Ի սկզբանե նախատեսվում էր, որ աշտարակը կլինի 10 հարկանի և կլինի պատշգամբներով:
Ո՞վ է սկսել Պիզայի աշտարակի շինարարությունը: (0,5 միավոր)
Ընկնող աշտարակի շինարարությունը սկսել է Բոնանո Պիզանոն։
Ո՞վ է ավարտել Պիզայի աշտարակի շինարարությունը: (0,5 միավոր)
Աշտարակի ութերորդ հարկի կառուցումն ավարտել է Անդրեա Պիզանոն ։
Փակագծերում դրված բայերը անհրաժեշտ ձևով համապատասխանեցրո՛ւ տեքստին: (1 միավոր)
Գտնվել֊Գտնվում է
Լքել֊Լքել է
Կանգնել֊ Կանգել է
Ունենալ֊Ունի
8.Տեքստի բառերից 4-ում բաց թողած տառի փոխարեն գծիկ է դրված: Լրացրո՛ւ բաց թողած տառերը: (1 միավոր)
Պատճառները հայտնի չեն ,սակայն ենթադրվում է ,որ դա տեղի է ունեցել ստորերկրյա ջրերի պատճառով ,որոնք զգալիորեն փափկեցրել են գետինը կամ էլ, աշտարակի հիմքը հուսալի չի եղել:
10.Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված նրա տեսակը` ըստ կազմության: (0,5 միավոր)
ա) քաղաք — բարդ + բ) ութերորդ — ածանցավոր գ) բարձրություն — ածանցավոր դ) լեգենդ — պարզ
11.Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե այն ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված: (0,5 միավոր)
ա) աշտարակ — գոյական+
գ) ութերորդ — թվական
դ) Իտալիա — գոյական
12.Փակագծերում տրված բառերը ձևափոխելով` տեղադրիր բաց թողած տեղերում: (1միավոր)
Գիտնականը վերևի հարկում կանգնած նայում էր, թե ինչպես են իր գցած իրերը ընկնում ներքև: ( հարկ, գցել)
1. Подбери к словам, которые отвечают на вопрос кто? или что?, подходящие по смыслу слова, которые отвечают на вопросы какой? какая? какое? Составь словосочетания. Снег Белый, блестящий, пушистый. Зима холодная, морозная, ранняя. Небо хмурое, серое, безоблачное.
Слова для справок: пушистый, белый, холодная, морозная, блестящий, ранняя, хмурое, серое, безоблачное.
В каком случае слова, обозначающие признак предмета, отвечают на вопрос какие?
2. Каждый предмет можно охарактеризовать по разным признакам: по цвету, по форме, по весу, по материалу, из которого он сделан, по размеру, по вкусу, по запаху, по температуре.
Сам придумай примеры.
Например, ваза (какая?) стеклянная, большая, белая.
Цветок красивый, цветной,ароматный.
Компютер
3. Прочитай текст. Придумай название.
«Рыжый кот и воробей» Был март месяц. У самого края крыши лежала большая глыба снега. От весеннего солнышка снег быстро таял. На снегу сидел воробей. Он смотрел кругом и радовался весне. Не видел серенький, что огромный рыжий кот подбирается всё ближе и ближе к нему.
Вдруг снежная глыба упала. —Чирик! — весело крикнул воробей и вспорхнул на веточку берёзы. —Мяу! — недовольно промяукал рыжий кот, отряхиваясь от снега.
Մեր տված փայտից կրակ են անում, տուն տաքացնում, թոնիրը վառում, կերակուր եփում, փափուկ հաց թխում, ուտում կշտանում, բայց մեզ չեն հիշում, մեզ չեն պահպանում, այլ անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ փչացնում, ոչնչացնում:Մեր գերաններից շինում են տներ, գոմեր, մարագներ, ժամեր ու վանքեր, մեր տախտակներից ՝ հատակ, առաստաղ, աթոռ, պահարան, սեղան, նստարան, դուռ ու պատուհան և այլ շատ տեսակ կահ և կարասիք. բայց մեզ չեն հիշում, մեզ չեն պահպանում, այլ անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ փչացնում, ոչնչացնում: Կամուրջ են շինում ՝գետերով անցնում. սայլեր են շինում ՝ ամեն ինչ կրում. գութան են շինում հողերը հերկում. լուծ, սամի շինում եզ, գոմեշ լծում, օրորոց շինում ՝ մանկիկ օրորում. քանոն են շինում՝ տետրակներ տողում, նավեր են շինում ՝ ծովի մեջ լողում… բայց մեզ չեն հիշում, մեզ չեն պահպանում, այլ անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ փչացնում, ոչնչացնում: Ո՞վ չի տանձ կերել կամ կարմիր խնձոր, նուռ ու սերկևիլ, կեռաս ու սալոր, դեղձ կարմրաթշիկ, ծիրան անուշիկ: Ապա խաղո՞ղը. և քանի՞ տեսակ կանաչ ու կարմիր, թուխ-թուխ ու սպիտակ. և այդ ամենը մարդիկ են ուտում… Բայց մեզ չեն հիշում, մեզ չեն պահպանում, այլ անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ փչացնում, ոչնչացնում: Խելոք մանուկներ, դուք որ մեծանաք, մեծ մարդիկ դառնաք, մեզ խնայեցեք, մեզ պահպանեցեք և ձեր հանդերում, ձեր այգիներում ծառեր տնկեցեք…
Բառարանի օգնությամբ գտիր կարմիրով նշված բառերի բացատրությունները և սովորիր։
Անգութ-խղճի զգացումից զուրկ
գերան- Ճյուղերը մաքրած մեծ ծառաբուն
գոմ- Ընտանի անասուններ պահելու շենք կամ շենքի հատուկ մաս:
մարագ-Հարդ լցնելու և պահելու տեղ
սայլ-Քառանիվ փայտաշեն բեռնատար
լուծ- Ամուր փայտից սարքած երկար տափակավուն ձող
սամ-Լծի երկու ծայրերի զույգ անցքերից անցկացվող և եզան պարանոցը երկու կողմից գրկող փայտե զույգ ձողիկներից յուրաքանչյուրը:
Գրի՛ր, թե ըստ տեքստի՝ ո՞ր ոլորտներում են օգտագործում փայտը։
Գերաններից շինում են տներ, գոմեր, մարագներ, ժամեր ու վանքեր, մեր տախտակներից ՝ հատակ, առաստաղ, աթոռ, պահարան, սեղան, նստարան, դուռ ու պատուհան և այլ շատ տեսակ կահ և կարասիք, կամուրջ են շինում ՝գետերով անցնում. սայլեր են շինում ՝ ամեն ինչ կրում. գութան են շինում հողերը հերկում. լուծ, սամի շինում եզ, գոմեշ լծում, օրորոց շինում ՝ մանկիկ օրորում. քանոն են շինում՝ տետրակներ տողում, նավեր են շինում ՝ ծովի մեջ լողում։
Ըստ քեզ՝ ինչո՞վ կարելի է փոխարինել փայտը։
Իմ կարծիքով փայտը կարելի է փոխարինել երկաթով կամ քարով։
Արդյո՞ք ծառերի գանգատը տեղին է։ Ինչո՞ւ։
Իմ կարծիքով՝ այո՛, տեղին է։
Քանի որ ծառերը մեզ օդ են տալիս, բերք են տալիս ։Ի սկ մենք նրանց տանջում ենք։
«Եթե ամեն մեկս մի ծառ տնկենք» վերնագրով փոքրիկ պատում գրիր, ընդգրկիր նաև ընտանիքիդ անդամներին՝ գրելով նաև նրանց մտքերը։
«Եթե ամեն մեկս մի ծառ տնկենք»
Եթե ամեն մեկս մի ծառ տնկենք , օդը կշատանա ։ Կունենանք լիքը բերք։ Նաև կունենաք շատ թղթեր, քանի որ ծառերի ճյուղերից ստանում են թուղթ։ Կենդանիները իրենց լավ կզգան։